Month: Հոկտեմբերի 2022

ԱՆՏԱՌՈՒՄ

 Համո Սահյան    

Անտառում ամպի ծվեններ կային,
Կապույտ մշուշներ կային անտառում,
Օրոր էր ասում աշունն անտառին,
Բայց դեռ անտառի քունը չէր տանում։
Շշուկներ կային անտառում այնքան,
Եվ խոնա՜վ-խոնավ բուրմունքներ կային,
Իրար փաթաթված ստվեր ու կածան
Ու հետքե՜ր, հետքե՜ր, հետքեր մարդկային։
Եղյամն էր սունկի գլուխն արծաթում,
Մրսում էր կարծես վայրի նշենին,
Հանգստանում էր հողմը բացատում՝
Ականջն ամպրոպի ազդանշանին։
Եղնիկի հորթը՝ մամուռը դնչին,
Թռչում էր իր մոր բառաչի վրա,
Եվ որսկանը թաց խոտերի միջին
Կորած հետքերն էր որոնում նրա։
Փայտահատը հին երգն էր կրկնում
Եվ տաք սղոցն իր յուղում էր կրկին,
Թեղին անտարբեր ականջ էր դնում
Տապալված կաղնու խուլ հառաչանքին։
Անտառապահի տնակի առաջ
Խարույկն իր խաղաղ ծուխն էր ծածանում,
Եվ խարույկի մոտ եղևնին կանաչ
Սոճու հետ սիրով զրույց էր անում…
Անտառում խորին խորհուրդներ կային,
Եվ արձագանքնե՜ր կային անտառում,
Օրո՜ր էր ասում աշունն անտառին,
Սակայն անտառի քունը չէր տանում…

Առաջադրանքներ

1. Ուշադիր կարդա՛ բանաստեղծությունը, դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր :
ծվեն-բարակ մանր կտոր

կածան-ոտքի նեղ ճանապարհ

բառաչ- ոչխարի՝ կովի բառաչելու ձայնը

հառաչանք-գանգատ չարքաշ՝ ծանր՝ տանջալից վիճակից

ծածան- ծածանաձկների ընտանիքին պատկանող ձուկ

Թեղի-թեղազգիների ընտանիքին պատկանող բույս:

2. Առանձնացրու՛  փոխաբերությունները և վերլուծի՛ր:

Սակայն անտառի քունը չէր տանում-անտառում աղմուկ է։
Օրո՜ր էր ասում աշունն անտառին-աշունը քնացնում էր անտառին։
Խարույկն իր խաղաղ ծուխն էր ծածանում-կրակից ծուխը բարձրանում էր և սկսում էր շարժվել։
Մրսում էր կարծես վայրի նշենին-ցրտահարվել․

3. Ընդգծի՛ր դարձվածքները և բացատրի՛ր
Ականջն ամպրոպի ազդանշանին-սպասել ամպրոպին։
Եղյամն էր սունկի գլուխն արծաթում-գլուխը փայլեցնել։
Փայտահատը հին երգն էր կրկնում-նորից նույն բանը անել։
Թեղին անտարբեր ականջ էր դնում-լսում էր։

4.Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ նկարագրությունները:

Օրո՜ր էր ասում աշունն անտառին,
Սակայն անտառի քունը չէր տանում…
Եղյամն էր սունկի գլուխն արծաթում,
Մրսում էր կարծես վայրի նշենին,
Հանգստանում էր հողմը բացատում՝
Ականջն ամպրոպի ազդանշանին։

5. Նկարագրի՛ր աշնանային անտառը:
Աշնանային անտառում հատակին շա՜տ տերևներ կան, կողքը գետակ կամ լիճ։ Ամռանը այնտեղ սիրուն կանաչ խոտ է, իսկ աշնանը մի քիչ դեղնած խոտ։ Եվ չոր-չոր տերևներ։

6. Ինչի՞ մասին էին սիրով զրուցում սոճին ու եղևնին: Երկխոսության տեսքով գրի՛ր նրանց զրույցը:
Սոճին և եղևնին խոսում էին, թե ի՞նչ է կատարվում անտառում։
Սոճի — Այս անտառում այնքա՜ն սիրուն ծառ կա։
Եղևնի — Այսի՞նչ գեղեցիկ և փոքրիկ եղնիկ է։

7. Ձայնագրի՛ր բանաստեղծության ընթերցումդ և հրապարակի՛ր բլոգումդ։ Ընթերցմանդ կարող ես կցել քո կողմից արված համապատասխանող աշնանային ֆոտոշար։

https://youtu.be/E861dsW9lV8

Тайное становится явным /17 — 21 октября/

Урок 1

Из учебника стр. 46 — 47

1

Я услышал, как мама сказала кому-то в коридоре:
– Тайное всегда становится явным.
И когда она вошла в комнату, я спросил:
– Что это значит, мама: „Тайное становится явным?”
– А это значит, что если кто-то поступает нечестно, всё равно про это узнают, и будет ему стыдно, и он будет наказан, – сказала мама. – Понял? Ложись спать! Я почистил зубы, лёг спать, но не спал, а всё время думал, как же так получается. И я долго не спал, а когда проснулся, было утро, папа был уже на работе, и мы с мамой были одни. Я опять почистил зубы и стал завтракать. Мама принесла тарелку манной каши.
– Ешь! – сказала мама. – Безо всяких разговоров!
Я сказал:
– Видеть не могу манной каши!
Но мама закричала:
– Посмотри, на кого ты стал похож! Совсем худой! Ешь. Ты должен
поправиться.
Я сказал:
– Не могу.
Тогда мама села со мной рядом, обняла меня за плечи и ласково спросила:
– Хочешь пойдём с тобой в Кремль?
Ну ещё бы… Я не знаю ничего красивее Кремля. Там так много интересного. Поэтому я быстро ответил маме:
– Конечно, хочу в Кремль! Даже очень!
Тогда мама улыбнулась.
– Ну вот, съешь всю кашу, и пойдём. А я посуду вымою. И мама ушла на кухню. А я остался один с кашей. Попробовал – ну, невозможно есть! Тогда я подумал, что, может быть, сахару не хватает. Посыпал песку, – попробовал…Ещё хуже стало. Тогда я взял и налил в кашу воды. Но всё равно было невкусно. И тут я вспомнил, что у нас есть горчица. Я взял и вылил в кашу всю баночку, а когда немного попробовал, у меня сразу глаза на лоб полезли и остановилось дыхание. И я, наверное, потерял сознание, потому что взял
тарелку, быстро подбежал к окну и вылил кашу на улицу. Потом вернулся и сел за стол.
В это время вошла мама. Она посмотрела на тарелку и обрадовалась.
– Ну, что за Дениска! Молодец! Всю кашу съел. Ну, вставай, одевайся, идём на прогулку в Кремль! – И она меня поцеловала.

потерять сознание – կորցնել գիտակցությունը
глаза на лоб полезли – աչքերը ճակատը թռան
остановилось дыхание – շունչը կտրվեց

Найдите в тексте антонимы данных слов.
Вышла-зашла, вставай-садись, заснул-проснулся, вечер-утро, толстый-худой, похудеть-потолстеть, вкусно-невкусно.
Найдите лишнее слово.
1. тарелка, ложка, блюдо, каша 2. соль, перец, горчица, торт
3. суп, шляпа, котлеты, сосиски 4. концерт, завтрак, обед, ужин

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Как мама объяснила выражение „тайное становится явным”?
Она сказала: А это значит, что если кто-то поступает нечестно, всё равно про это узнают, и будет ему стыдно, и он будет наказан
2. Что надо было съесть Денису на завтрак?
Денису  на завтрак надо было съесть манную кашу.
3. Как мама уговаривала Дениса съесть кашу?
Мама предложила Денису  пойти в Кремель, Денис согласился и мама сказала: Вот и кушай кашу что бы пойти.
4. Как Денис пытался съесть кашу? Денис добавлял ингридиенты в кашу что бы было вкуснее. Что он в неё добавил? Денис добавил в кашу сахар, воду и горчицу.
5. Что сказала мама, когда вошла в комнату?
Она сказала: Молодец, Денис ну всё собирайся и одевайся и пойдём.

Ответьте на вопросы.
1. Правильно ли поступил Дениска? Дениска поступил неправильно он не съел кашу и не честно пошёл в Кремель.
2. Что бы вы сделали на его месте? Я бы съела кашу вместо
3. Из чего обычно состоит ваш завтрак? Обычно  мой завтрак состоит из  нуттелы с хлебом или лавашом.
4. Чем, по вашему мнению, закончится эта история? По мойму мнению эта история закончится тем что они пошли в Кремель и провели хорошое время.
Согласны вы с тем, что..
1. Дениска любил манную кашу. Нет, я этим не согласна
2. Мама обещала повести Дениску в Кремль. Да, мама Дениске обещала если он съест всю кашу.
3. Дениска съел всю кашу. Нет, Дениска не съел всю кашу.
4. Папа завтракал вместе с Дениской. Нет, Дениска завтракал один.

В русском языке все имена существительные (գոյական անուն), обозначающие
Людей и животных, отвечают на вопрос кто?
Кто это? – мальчик, мама, птица, собака.
Остальные существительные отвечают на вопрос что?
Что это? – книга, письмо, цветок, музыка, осень.
Запишите слова в два столбика по образцу.
Образец: Что это? Кто это? книга мальчик
Солнце, курица, город, девочка, бабушка, волк, карандаш, упражнение, дом, улица, квартира, слово, берёза.
Кто из вас, ребята, сможет назвать больше слов, которые отвечают на вопросы кто это? и что это?

ՆԱԴԵՐ ԷԲՐԱՀԻՄԻ. Փոքրիկ սիրտս ո՞ւմ նվիրեմ

— Մարդու սիրտը չպետք է դատարկ մնա, – ասում է տատիկը, – եթե դատարկ մնա, դատարկ ծաղկամանի նման տգեղ կլինի և մարդուն ցավ կպատճառի:

Ահա, հենց այդ պատճառով էլ երկար ժամանակ է՝ մտածում եմ՝ այս փոքրիկ սիրտը ո՞ւմ նվիրեմ: Այսինքն՝ ո՞ւմ պետք է սրտիս մեջ տեղավորեմ, որ բոլորից լավը լինի: Ճիշտն ասած՝ ախր, չգիտեմ՝ ինչպես ասեմ…Սիրտս ուզում է՝ այս ամբողջ-ամբողջ, փոքրիկ-փոքրիկ սիրտս՝ մի փոքրիկ, սիրուն տնակի պես, մի այնպիսի մեկին նվիրեմ, որին շա՜տ-շա՜տ եմ սիրում…կամ…չգիտեմ…մեկին, որ շատ լավն է: Մեկին, որ իսկապես արժանի է իմ շատ փոքրիկ եւ մաքուր սրտի մեջ տնակ ունենալու: Ճիշտ եմ ասում, չէ՞։
— Սիրտը հյուրանոց չէ, որ մարդիկ գան, մի երկու-երեք ժամ կամ մի երկու-երեք օր այնտեղ մնան ու հետո գնան, – ասում է հայրիկը, – սիրտը ճնճղուկի բույն չէ, որ գարնանը շինվի, իսկ աշնանը քամին այն իր հետ քշի ու տանի…
ճիշտն ասած՝ չգիտեմ՝ ինչ է սիրտը, բայց գիտեմ, որ տեղ է շա՜տ-շա՜տ լավ մարդկանց եւ մշտապես…
Դե…Երկար մտածելուց հետո վճռեցի՝ սիրտս նվիրեմ մայրիկիս, ամբողջ սիրտս, ամբողջը նվիրեմ մայրիկիս եւ կատարեցի այդ բանը…
Բայց, ո՜վ զարմանք, երբ նայեցի սրտիս, չնայած մայրիկս հանգիստ տեղավորվել էր նրա մեջ եւ իրեն էլ շատ լավ էր զգում, այդուհանդերձ նկատեցի, որ կեսը դեռեւս դատարկ էր մնացել…
Դե, իհարկե, հենց սկզբից ես պիտի գլխի ընկնեի ու սիրտս երկուսին նվիրեի՝ հայրիկիս ու մայրիկիս: Այդպես էլ վարվեցի:
Հետո, հետո գիտե՞ք՝ ի՞նչ եղավ: Այո, իհարկե, նայեցի ու տեսա՝ սրտիս մի մասում դեռեւս դատարկ տեղ է մնացել…
Անմիջապես վճռեցի սրտիս դատարկ մնացած անկյունը նվիրել մի քանի հոգու: Մի քանի հոգու, ում շատ եմ սիրում:
Մեծ եղբորս, փոքրիկ քրոջս, պապիկին, տատիկին, իմ բարի քեռուն եւ ուրախ բնավորությամբ հորեղբորս էլ տեղավորեցի սրտիս մեջ:
Մտածեցի՝ հիմա արդեն սրտիս մեջ կարգին խճողում է…այսքան մարդ մի՞թե հնարավոր է այսքան փոքրիկ սրտում տեղավորել:
Բայց երբ նայեցի սրտիս, Աստված իմ, Աստված իմ, գիտե՞ք՝ ինչ տեսա:
Տեսա, որ այս բոլոր մարդիկ տեղավորվել են սրտիս ճիշտ կես մասի մեջ, ճիշտ կեսի, թեեւ հանգիստ նստել, ասում, խոսում ու ծիծաղում էին, եւ ոչ մեկը չէր բողոքում տեղի նեղվածքից:
Դե…հետո հերթը…Այո, ճիշտ է, սրտիս մնացածը, այսինքն՝ դատարկ մնացած կեսը ուրախությամբ ու գոհունակությամբ նվիրեցի այն բոլոր լավ մարդկանց, ովքեր ապրում են մեր թաղում, եւ բոլոր այն լավ բարեկամներին, որ ունեմ, եւ բոլոր ընկերներիս եւ բոլոր այն ուսուցիչներին, ովքեր սիրում են երեխաներին…
Եվ գիտե՞ք, թե ինչ եղավ…
Աստված իմ, այսքան փոքրիկ սիրտը ինչպե՞ս կարող է այսքա՛ն մեծ լինել:
Ճիշտն ասած, խոսքը մեր մեջ, հայրս մի հորեղբայր ունի: Հայրիկիս այս հորեղբայրը շա՜տ, շա՜տ, շա՜տ փող ունի: Ես երբ տեսա՝ բոլոր լավ մարդիկ տեղավորվում են սրտիս մեջ, աշխատեցի հայրիկիս այս հորեղբորն էլ տանեմ սրտիս մեջ եւ մի անկյուն էլ նրան հատկացնեմ…բայց…չտեղավորվեց…ինչ արեցի, չտեղավորվեց…շատ խղճացի…բայց ի՞նչ անեմ, չտեղավորվեց, էլի, իմ մեղքը հո չի, իր մեղքն է: Այսինքն՝ ճիշտն ասած, երբ ինքն էլ դժվարությամբ, մի կերպ տեղավորվում էր սրտիս մեջ, փողերի հսկա սնդուկը դուրս էր մնում, նա էլ հևիհև դուրս էր վազում սրտիցս, որպեսզի վերցնի իր սնդուկը…
Այո…կամաց–կամաց հասկանում էի, թե մի փոքրիկ-փոքրիկ սիրտ որքա՜ն կարող է մեծ լինել: Մի գիշեր, երբ հիշեցի այն մեծ պատերազմի ծանր օրերն ու գիշերները, միանգամից վեր թռա ու ճչացի. «Սրտիս մնացած մասը կնվիրեմ բոլոր նրանց, ովքեր կռվեցին եւ կեղտոտ թշնամուն մեր հողից, մեր երկրից ու մեր տնից դուրս վռնդեցին…»:
…Հիմա այլեւս իմ սիրտը նմանվել էր մի մեծ քաղաքի, դպրոց ուներ, հիվանդանոց ուներ, զորանոց ուներ, փողոց, թաղ, պողոտա ուներ եւ դարձյալ մի աշխարհի չափ դատարկ տեղ ուներ…
Ինքս ինձ ասացի. «Այլեւս բավական է ընտրություն անել, իմ սիրտը պատկանում է աշխարհի բոլոր-բոլոր լավ մարդկանց՝ աշխարհի այս ծայրից մինչեւ մյուս ծայրը…»:
Դուք ինքներդ տեսնում եք՝ հիմա միայն մի շա՜տ-շա՜տ փոքրիկ անկյուն է դատարկ մնացել սրտիս մեջ: Գիտեք՝ այդ տեղը ում համար եմ թողել, այո, ճիշտ է, բոլոր վատ մարդկանց, միայն՝ մի պայմանով, որ հրաժարվեն վատ լինելուց եւ վատ արարքներ կատարելուց. երեխաներին չնեղացնեն, ծովը չկեղտոտեն, կենդանիներին չսպանեն եւ ոչ մեկի նկատմամբ բռնություն չգործադրեն…
Վատ մարդիկ էլ, եթե լավանան, իրավունք ունեն, չէ՞, իմ սրտի մեջ մի փոքրիկ տնակ ունենալու. ..չէ՞։
Կարծում եմ՝ եթե վատ մարդիկ բարիանան ու գան, դարձյալ իմ սրտի մեջ մի փոքրիկ տեղ կմնա…գուցե անտառների համար, սարերի, ձկների, եղնիկների, փղերի…եւ շատ ուրիշ բաների համար…
Իսկապես, զարմանալի է, հայտնի չէ՝ սա սի՞րտ է, թե՞ ծով: Այսքան փոքրիկ սիրտն, ախր, ինչպե՞ս է, որ երբեք չի լցվում:
Դե լավ, դա ինձ չի վերաբերում:
Երբ մեծանամ, գուցե հասկանամ, թե ինչու է այդպես, սակայն հիմա, մինչեւ այն պահը, երբ դեռ սրտիս մեջ տեղ կա, պետք է այդ տեղը նվիրեմ լավ ու բարի մարդկանց։
Սիրտը հենց դրա համար է, ճիշտ չէ՞։

Աղբյուրը

  1. Բառարանի օգնությամբ բացատրիր անծանոթ բառերը:
    Ինձ համար ոչ մի անծանոթ բառ չկար։
  2. Պատմությունը բաժանիր հատվածների և վերնագրիր:
    Փոքրիկ սիրտ
    Ես մի փոքրիկ սիրտ ունեմ: Շատ փոքրիկ, շա՜տ-շա՜տ փոքրիկ:
    — Մարդու սիրտը չպետք է դատարկ մնա, – ասում է տատիկը, – եթե դատարկ մնա, դատարկ ծաղկամանի նման տգեղ կլինի և մարդուն ցավ կպատճառի:
  3. Ինքդ կազմիր հարցեր և առաջադրանքներ ստեղծագործության վերաբերյալ:
    1. Առանձնացրու քեզ ամենաշատը դուր եկած մասը և բացատրիր։
    2․ Հորինիր պատմություն <<Սիրտս ոչմեկին չեմ տա․․․․>> վերնագրով։
    3.Ի՞նչ բառեր ասաց տատը։
  4. Ի՞նչ է սովորեցնում այս պատմվածքը:
    Այս պատմվածքը սովորեցնում է, որ սիրտը ամենակարևոր օրգանիզմն է։
  5. Դու ինչի՞ ես նմանեցնում դատարկ սիրտը:
    Դատարկ սիրտը նմանեցնում է այն սիրտ որը ոչմիբանը չի սովորեցնում և ոչմեկին չի սիրում։
  6. Ո՞վ չէր տեղավորվում տղայի սրտում և ինչո՞ւ:
  7. Ի՞նչ ես հասկանում «սիրտը նվիրել» ասելով: Ինձ համար “սիրտը նվիրել” նշամակում է սիրտով բաժանվել, օգնել։
  8. Դու ո՞ւմ կնվիրեիր քո սիրտը և ինչո՞ւ: Ես իմ սիրտը կնվիրեմ իմ ամենալավ ընկերներին և իմ ընտանիքին։
  9. Քեզ դո՞ւր եկավ այս պատմությունը, ինչո՞ւ:
    Այո ինձ դուր եկավ այս պատմութ
  10. Ստեղծագործական աշխատանք` գրել շարադրություն «Իմ սիրտը» վերնագրով, աշխատանքը տեղադրել բլոգում, ձևավորել համապատասխան նկարով:

Արևի ծաղիկը🥀☀

Ժամանակով մի աղջիկ էր ապրում նրա անունը Ծաղիկ էր։ Նա շատ էր սիրում արևին։ Նա ամբողջ օրը արևին էր հետևում, իսկ երբ արևը արդեն գնում էր երեկոյան նա պարկում էր փափուկ անկողնուն և մտածում  էր արևի մասին։ Երբ նա իմացավ որ մարդիկ առանց անձրև չէն կարող ապրել ծաղիկը մոտեցավ պատուհանի մոտ և ասեց արևին։
—Արև, դու գիտես ինչա՜ն եմ ես քեզ սիրում։
Եվ խնդրեց արևին, որ անձրև գա։ Երբ անձրևը եկավ բոլոր մարդիկ ուրախացան, իսկ ծաղիկը մի քիչ թույլ ըզգաց։ Եվ այդ գիշեր արևը ասաց ծաղիկին։
—Ծաղիկ, ուզում ես արի մի երկիր որտեղ շա՜տ ծաղիկներ են։
Եվ ծաղիկը փայլեց։

Родной край /10 — 14 октября/

Урок 2

Из учебника стр. 33

Ереван

Ереван – столица Республики Армения. Это большой и красивый город. Он находится в Араратской долине. Через город протекают реки Раздан и Гетар. Вдали видны Арарат и Арагац. В Ереване очень красивые улицы и проспекты, парки и площади. Много памятников и фонтанов. Гости города с интересом осматривают его новые улицы, театры и стадионы, восхищаются его древними памятниками, музеями и картинными галереями.
Ереван – один из самых древних городов мира. Ему около трёх тысяч лет. Он был основан царём Аргишти. Ереван много веков играл важную роль в жизни Армении, а с 1918 года стал столицей Армении, гордостью армян, сердцем республики.

Ответьте на вопросы.

  1. Где находится Ереван?
    Ереван находится в Армении.
    2. Какие реки протекают через Ереван?
    Через город протекают реки Раздан и Гетар.
    3. Какие горы видны вдали?
    Вдали видны Арарат и Арагац.
    4. Какие в Ереване улицы, проспекты, площади?
    Проспект Тиграна Меца, улица Налбандяна, улица Абовяна, улица Амиряна, улица Вазгена Саргсяна.
    5. Что осматривают гости столицы?
    Гости в столицы осматривали новые улицы, театры и стадионы, восхищаются его древними памятниками, музеями и картинными галереями.
    6. Сколько лет Еревану?
    Еревану окло трёх тысяч лет

Продолжите ряд однокоренными словами, используя данные ниже слова.
Составьте 3-4 предложения.

Родина, род, родится, родной, родня, рождения. Сила, сильный
Город, городской Забота, заботиться, заботливый
Слова для справок: городок, родной, родиться, родня, сильный, городской, заботиться, заботливый, рождение.

 

Допишите предложения по образцу:
Образец: Армен живёт в Ереване. Ереван – столица Армении.

  1. Коля живёт в Москве. Москва – столица России
    2. Жан живёт в Париже. Париж – столица Франции
    3. Джон живёт в Лондоне. Лондон – столица Америки
    Скажите, почему слова Ереван, Россия, Коля, Армен пишутся с большой
    буквы?
    Потому что, это имена.

Имена людей, клички животных, названия стран, городов, деревень, гор и долин, рек и озёр пишутся с большой буквы: Армения, Арарат, Раздан, Севан, Карен, Таня, Тузик, Мурка.

Угадайте, какие буквы пропущены в данных словах. Запишите слова, которые пишутся с большой буквы.
Вардан, река,  Раздан, озеро, Ереван, Степанакерт, Гюмри, Горис, проспект, Паша, город, дерево, Армения.

Письменно ответьте на вопросы.

  1. Как тебя зовут? Меня зовут Виктория.
    2. Где ты живёшь? Я живу в Армении.
    3. Как называется твой родной город или село? Мой родной город называется Ереван.
    4. Кто твой любимый писатель? Мой любимый  писатель это Пушкин.

Перепишите, вставляя пропущенные слова.
Ереван много веков играл важную роль в жизни Армении. Он находится в Араратской долине. Через город протекают реки Раздан и Гетар. Вдали видны Арарат и Арагац. Туристы осматривают наш древний город,  восхищаются его памятниками.
Слова для справок: находится, протекают, играл, видны, осматривают

Составьте и запишите словосочетания со словом родной.
край (какой?) – Родной
страна (какая?) – родная
язык (какой?) –родной
земля (какая?) –родная
город (какой?) –родной
деревня (какая?) –родная
дом (какой?) –родной
сторона (какая?) –родная
село (какое?) – родное
столица (какая?) –родная

Умный попугай /10 — 15 октября/

Урок 1

Из учебника «Русский язык 5» стр. 28

Купил папа Ирочке попугая. Научила Ирочка его мяукать, лаять, говорить „Здравствуйте, ребята!” и захотела показать его своим одноклассникам. Решила она пойти с попугаем в школу, а бабушка к ней с просьбой:
– Сходи, пожалуйста, в магазин.
– Вот ещё! – ответила Ирочка. – Мне некогда! Отстань!
Она всегда так говорила, когда бабушка просила её что-нибудь сделать. Отнесла Ирочка попугая в школу. Окружили её одноклассники.

– Поздоровайся с ребятами, Чико!
А попугай вместо „Здравствуйте, ребята!” говорит:
– Отстань!
Ребята удивились, а Ирочка покраснела, но тут же спросила снова попугая:
– А как кошка мяукает? Помяукай, Чико!
Попугай посмотрел на Ирочку и в ответ:
– Вот ещё!
– А как собачка лает? – чуть не плача, спросила Ирочка.
– Мне некогда! – прокричал попугай.
Ребята засмеялись, а Ирочка рассердилась.
– Вот противный! Ничего говорить не хочет.
– Как не хочет? – не согласились ребята. – Он нам очень многое рассказал. Молодец, Чико!

Согласитесь или возразите. Найдите в тексте отрывки, подтверждающие ваши слова.
1. Ирочка учила попугая разговаривать, но он ничему не научился.
Нет, попугай научился многому.
2. Ирочка рассердилась на попугая, потому что он забыл всё, чему она его научила.
Ирочка научила попугая говорить здрасвуйте ребята и как кошка мяукает и даже как собака рычит.

3. Попугай о многом рассказал ребятам.
Да, попугай много рассказал ребятам.

Разделите текст на части в соответствии с планом. Дополните недостающие части плана.
1. Чему научила Ирочка попугая?
2. О чём попросила бабушка Ирочку?
3. Чему попросил одноклассник Ирочке?
4. Что попугай научился говорить?

Ответьте на вопросы:

  1. Чему научила Ирочка попугая?
    Ирочка научила попугая говорит здрасвуйте ребята, как говорит кошка и как рычит собака.
  2. О чем попросила бабушка?
    Бабушка Ирочке попросила пойти за хлебом.
  3. Куда отнесла Ирочка попугая?
    Ирочка попугая отнесла в школу.
  4. Почему ребята удивились?
    Потому что попугай говорит то как Ирочка оброщалась с другими.
  5. Что поняли ребята?
    Ребята поняли как Ирочка оброщалась с другими.

Прочитайте предложения. Обратите внимание на то, как нужно задаватьвопросы к выделенным словам.
1. Девочка помогает маме. – Кто помогает маме?-девочка Что делает девочка?-помогает.

2. Ребята играют во дворе. – Кто играет во дворе?-ребята Что делают ребята?-играют.

3. Тетрадь лежит на столе. – Что лежит на столе?-тетрадь
Тетрадь что делает?-лежит

4. Книги лежат на на парте? – Что лежит на парте?-книги
Что делают книги?-лежат

После вопросительных слов кто? и что? глагол (բայ) всегда стоит в единственном числе (եզակի թվում).
Ученик читает. Мама пришла.
Кто читает? Кто пришёл? Папа пришёл.
Ученики читают. Дети пришли.
Картина висит на стене.
Что висит на стене?
К артины висят на стене.

Напишите вопросы к выделенным словам.
Образец: Карен рисует дерево. – Кто рисует дерево?
1.Ученики изучают русский язык. – Кто изучают русский язык? – Что делают ученики?
2. Армен очень любит читать книги о животных. – Кто любит читать книги о животных? – Что любит делать Армен?
3. Анаит пишет контрольную по математике. – Кто пишет контрольную по математике?. – Кто пишет контрольную по математике?
4. Девочка слушает музыку. – Кто слушает музыку? – Что делает девочка?
5. Клетка с попугаем стоит на столе. – Что с  попугаем стоит на столе? – С кем клетка стоит на столе?

Домашняя работа: текст «Умный попугай» читать, рассказывать

Моё любимое время года (лето)

Я люблю лето потому что, пятого июня моё день рождения и летом трава зеленеет, солнце, жарко и каникулы. А у многих людей летом день рождения. Можно идти на море, путишествия и так далее. Летом природа полностью раскрывается в своей красе. Можно бесконечно любоваться красотой лугов и лесов, пойти в лес пособирать  ягоды и грибы, а какие дивные цветы нам дарит лето. Мне очень нравится лето.

Մայրենի 07 հոկտեմբեր

69. Ընդգծված բառերի  և արտահայտությունների փոխարեն փակագծերում տրվածներից մեկը գրի´ր:

Որ խոսքը կարճեր, ավելորդ բաներ չէր ասի: (Կարճ կապեր, երկար չէր)

Պարանը կարճ էր, աշտարակի ծայրին չհասավ: (Կարճ կապեր, երկար չէր)

Գլուխը կախ էր ու սիրտը կոտրված: (Խոնարհ էր, իջեցներ)

Դույլը ջրհորը կախեր թե չէ, թզուկը հայտնվելու էր: (Խոնարհ էր, իջեցներ)

Դռան ժանգոտ փակի վրա ինչ-որ թուղթ դրեց ու գնաց: (Կողպեքի, ծածկի)

Եթե պատուհանը փակի, ցուրտ չի լինի: (Կողպեքի, ծածկի)

70. Որոշի´րթե ընդգծված բառին տրված հարցերից ո՞րն է համապատասխանում:

Հեռվում երևացին նավեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Հեռվում երևացողը  նավ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Քաղաքում կային այգիներ:  (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դա քաղաքի ամենամեծ այգին էր: (ի՞նչը, ինչե՞րը)

Ի՜նչ ծանոթ ձայն էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դրսից ծանոթ ձայներ էին լսվում: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Եթե բարձր ձայներ, անպայման կլսեինք: (ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Ձեր տղան էր եկել: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Տղաներ եկան, որ օգնեն: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Դա առաջնորդին ծանոթ նետ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Տղան փետուրնևրից սարքել էր նետեր:  (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Որ դիպուկ նետեր, ոսկե խնձորը կգցեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

71. Ընդգծված յուրաքանչյուր բառը մե՞կ առարկա է ցույց տալիսթե՞ մեկից ավելի:

Մեր ձեղնահարկում կատվի ձագեր գտա: Հոգնակի

Որջից  դուրս եկողը ձագ էր: Եզակի

Որդին պահարանն էր բերել ու դրել սենյակի անկյունում: Եզակի

Դպրոցին այսպիսի պահարաններ են պետք: Հոգնակի

Երկնքում նորից թռչուններ երևացին: Հոգնակի

Վանդակի թռչունն էր դուրս եկել: Եզակի

Հատիկը հավաքողները մրջյուններ են: Հոգնակի

Ձմռանը պատրաստ սպասողը մրջյունն էր: Եզակի

Գոռացողը պահակն էր: Եզակի

Պահակներ կարգեք, որ ապահով լինեք: Հոգնակի

Տնային աշխատանք

72.Կետերի փոխարեն գրի´ր փակագծերում տրված համապատասխան բառը կամ արտահայտությունը:

Ծառերին արթնացնողը քամին էր (քամին էր, քամիներ):
Այդ օրվանից հետո շատ քամիներ (քամին էր, քամիներ) են փչել:
Տարբեր պարեր (պարեր, պար էր) են սովորեցնում դպրոցում:
Դա չտեսնված մի պար էր (պարեր, պար էր):
Պարտեզի բոլոր ծաղիկները սպիտակ են (սպիտակ են, սպիտակեն):
Եթե բոլոր ծաղիկները միանգամից սպիտակեն (սպիտակ են, սպիտակեն), լա՞վ կլինի:
Թող հենց հիմա աչքերը փակեն (փակ են, փակեն) ու քնեն:
Բոլոր դռները փակ են (փակ են, փակեն), մի՞թե տանը մարդ չկա:
Անծանոթ համ էր (համ էր, համեր), այդ մրգից չէի կերել:
Տարբեր խոհարարների եփած նույն անունով ճաշերը տարբեր համեր (համ էր, համեր) ունեն:

73. Նախադասությունների մեջ ընդգծված արտահայտությունները փոխարինի´ր հոմանիշ բաոերով:

Այս աղջիկը մատի վրա խաղացնում (խաղացնում) է բոլորիս:

Հանկարծ սիրտը դող ընկավ (վախեցավ). բա որ գազանը նորից գա, ինքն  ի՞նչ է անելու:

Ա՜յ քեզ պատմություն, լսողների մազերը բիզբիզ  էին (ցցվել) կանգնել:

Մի մատ (փոքր) երեխա է, բայց ինչե՜ր գիտի:

Ձեռ ու ոտից ընկած (հոգնած) մի մարդ բացեց դուռը:

74.Փորձի´ր բացատրել, թե ինչո՞ւ են ընդգծված արտահայտությունները կոչվում «դարձվածքներ»եթե դարձված նշանակում Է «շրջված»,«փոխված»:

75. Տրված դարձվածքների իմաստները բացատրի´ր:

Օրինակ՝

ջրից չոր դուրս գալ — փորձանքից, նեղ վիճակից  ազատվել:

Սիրտ տալ-օգնել
հոգին առնել-չարաչար տանջել
գլուխը կորցնել-շփոթվել, մոլորվել
արևը խավարել-արեգակը խավարման վիճակի մհջ ընկնել:
հալից ընկնել-մաշվել, հյուծվել
սիրտը վկայել-որևէ բանի նախազգացում ունենալ
երես ղարձնել-հրաժարվել, մոռացության մատնել
սիրտ անել-հանդգնել, խիզախել
բկին չոքել-բռնադատել

76. Աչքի ընկնել, ձեռ քաշել, գլուխ  պահել, ոտքի վրա, ծայրը ծայրին հասցնել, օրերը հաշվված  են արտահայտությունները նախադասությունների մեջ գործածի´ր

ա) ուղիղ իմաստով,

բ) որպես դարձվածք:

Օրինակ՝

1.Գիտնականը հետաքրքրվողներին իր հայտնաբերած կենդանու մարմնի բոլոր մասերը ցույց տվեց, միայն գլուխն էր կորցրել:

2.Ուրախությունից գլուխը կորցրել էր:

Բազմիմաստ են մեկից ավելի իմաստ ունեցող բառերը:
Հոմանիշ են մոտ իմաստ ունեցող բառերը:
Հականիշ են իմաստով հակառակ բառերը:
Համանուն են գրությամբ կամ արտասանությամբ նույն կամ մոտ, բայց իմաստով տարբեր բառերը:                                                                            Դարձվածքները բառակապակցություններ են, որոնց մեջ մտնող բառերն իրենց հիմնական իմաստով չեն գործածվում:

Ժայռից մասուր է կաթում

Ժայռից մասուր է կաթում,
Կարմիր սարսուռ է կաթում,
Ձորում մշուշ է:

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Ի՜նչ էլ աշխույժ է:

Առուն բարի է այնպես,
Հասկանալի է այնպես,
Այնպես անուշ է:

Նա երկնչում է քարից,
Բայց երբ թռչում է քարից,
Ահռելի ուժ է:

Առուն ինչպե՞ս կլռի,
Սերս եկել է ջրի,
Ձեռքինը կուժ է:

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Աշուն է, ուշ է:

Առաջադրանքներ

  1. Ընթերցի՛ր բանաստեղծությունը՝  դուրս գրելով և բացատրելով անծանոթ բառերը։ Ինձ համար ոչ մի անծանոթ բառ չկար
  2. Ընթերցի՛ր ՝առանձնացնելով և բացատրելով փոխաբերությունները։
  3. Ո՞վ է ստեղծագործության գլխավոր հերոսը․ հիմնավորի՛ր պատասխանդ։
    Գլխավոր հերոսը մասրենին էր։
  4. Ի՞նչ գույն ունի այս բանաստեղծությունը։ Նկարի՛ր այն միայն գույներ օգտագործելով։ Այս բանաստեղծությունում երևում է որ կա կարմիր գույն։
  5. Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած տողերը և հիմնավորի՛ր ընտրությունդ։
    Ինձ ամենաշատը դուր է եկել այս հատվածը։
    Առուն ինչպե՞ս կլռի,
    Սերս եկել է ջրի,
    Ձեռքինը կուժ է:
  6. Վերլուծիր բանաստեղծության մեջ ընդգծված հատվածը։
  7. Բացատրի՛ր հետևյալ միտքը․

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Աշուն է, ուշ է:

8. Տրված բառերի գործածությամբ, ութնյակներ / ութ տողից կազմված բանաստեղծություն/  կամ քառյակներ/ չորս տողից կազմված բանաստեղծություն/, հորինի՛ր: 

Մասուր, սարսուռ, աշուն, ուշ, փուշ, կարմիր, անուշ, մշուշ, մուժ, քամի, տանի:

9. Գրի՛ր ստեղծագործական շարադրություն << Մասուրի ճամփորդությունը>> վերնագրով և հրապարակի՛ր։

<< Մասուրի ճամփորդությունը>>

Կար չկար մի մասուր կար։ Նա շա՜տ էր ուզում դուրս գալ ծառից և գնալ ճամփորդել երկրով։ Նա այնքան ուժեղ ճոճորվեց որ պոկվեց ճյուղից և ընկավ գետը։ Մասուրը շատ էր ուրախ, նա նայում էր ծառերին, խաղացող երեխաներին, բայց նա կորցրեց իր ընկերներին։ Մի քանի օր հետո մասուրը գտավ տերևիկ ընկած գետին։ Նա փորձեց արթնացնել տեևին և արթնացրեց։ Նրանք ընկերացան և այդպես ամենալավ ընկերներ դարձան և մասուրնել նրա պես ընկերներ մասուրներ գտավ, իսկ տերևնել տերև ընկերներ։ Այդպես բոլորը շատ ուրախ ապրեցին։

10. Արտահայտիչ ընթերցի՛ր բանաստեղծությունը, ձայնագրի՛ր ընթերցումդ և հրապարակի՛ր բլոգումդ։

11. Ի՞նչ գիտես մասուրի մասին։ Տարբեր աղբյուրներից օգտվելով՝ ուսումնական նյութ պատրաստի՛ր։ 

Զանցել գործիքագոտուն