Մանուկն ու ջուրը
Հովհաննես Թումանյան Continue reading “Մանուկն ու ջուրը, Հովհաննես Թումանյան”
Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր, Միջին դպրոց, 6.5 դասարան
Մանուկն ու ջուրը
Հովհաննես Թումանյան Continue reading “Մանուկն ու ջուրը, Հովհաննես Թումանյան”
4500 ։ 10 + (5000 : 100 + 5) x 10 =1000
6300 : 63 : (400 : 8 x 2) =1
32 x (5 x 2) + (30 x 20 + 800:10) =1000
5000 ։ (25 x 4 x 10) =5
500 x (250 : 10 : 5 ) x 10 = 25000
320:5=64
Մի անգամ Միլանի Դուոմոյի հրապարակի լուսակիրը մի տարօրինակ բան արեց: Նրա բոլոր լույսերը հանկարծակի կապույտ դարձան, և մարդիկ չգիտեին` ինչպես վարվել:
-Փողոցն անցնե՞նք, թե՞ չանցնենք: Կանգնած մնա՞նք, թե՞ չմնանք:
Իր բոլոր «աչքերից» բոլոր ուղղություններով լուսակիրն անսովոր կապույտ ազդանշան էր տալիս, այնպիսի կապույտ, ինչպիսին Միլանի երկինքը երբեք չէր եղել:
Սպասելով, որ ինչ-որ բան կհասկանան, մեքենաների վարորդները գոռգոռում էին և ազդանշան տալիս, մոտոցիկլիստները շարժիչներին ստիպում էին մռնչալ, իսկ ամենագեր հետիոտները բղավում էին.
-Դուք չգիտեք, թե ես ով եմ:
Սրամիտները կատակներ էին անում.
-Կանաչը պաշտոնյաներից մեկը կերած կլինի քաղաքից դուրս ամառանոց կառուցելու համար:
-Կարմիրն օգտագործել են «Ջարդինի» այգիների ձկներին ներկելու համար:
-Իսկ գիտե՞ք` ինչ են անելու դեղինի հետ: Ավելացնելու են ձիթապտղի յուղին:
Վերջապես ժամանեց մի ոստիկան և կանգնեց խաչմերուկի մեջտեղում` երթևեկությունը կարգավորելու համար: Մի ուրիշ ոստիկան գտավ կառավարման վահանակը, որպեսզի ուղղի թերությունը, և անջատեց հոսանքը:
Մինչև անջատվելը լուսակիրը հասցրեց մտածել. «Խեղճեր: Ես նրանց ազատ ճանապարհի ազդանշանն էի տվել երկնքի համար: Եթե ինձ հասկանային, հիմա բոլորը թռչել կիմանային: Բայց միգուցե քաջությունը չբավականացրեց»:
Առաջադրանքներ
Դուրս գրեք բոլոր հատկանիշ և գործողություն ցույց տվող բառերը:
Հատկանիշ
Տարօրինակ, կապույտ, հանկարծակի, անսովոր, ամենագեր, կանաչ, կարմիր, դեղին, վերջապես, ուրիշ, ազատ
Գործողություն ցույց տվող բառ
Արեց, դարձան, չգիտեին, վարվել, անցնենք, չանցնենք, մնանք, չմնանք, տալիս, սպասելով, կհասկանան, գոռգոռում էին, ստիպում էին, մռնչալ, բղավում էին, չգիտեք, անում էին, կերած, կառուցելու, օգտագործել են, ներկել, գիտեք, անելու, ավելացնելու են, ժամանեց, կանգնեց, կարգավորելու, անջատեց, մտածել, տվել էի, հասկանային, կիմանային, չբավականացրեց։
Գրեք հետևյալ բառերի ուղիղ ձևերը
հասկանային, կիմանային, կառավարման, կառուցելու, ներկելու
Հասկանալ, իմանալ, կառավարել, կառուցել, ներկել,
Պատասխանեք հետևյալ հարցերին.
Ի՞նչ տարօրինակ բան արեց լուսակիրը:
Բոլոր լույսերը կապույտ դարձրեց։
Ի՞նչ էր մտածում լուսակիրը:
Լուսակիրը մտածում էր, որ մարդիկ խեղճ են։ Նա տվեց մարդկանց ազատ ճանապարհի ազդանշանն երկնքի համար։ Եթե նրանք հասկանային, հիմա բոլորը թռչել կիմանային։
Ի՞նչ պատահեց, երբ լուսակիրը կապույտ ազդանշան տվեց:
Բոլորը խառնվեցին իրար։ Մեքենաների վարորդները գոռգոռում էին և ազդանշան տալիս, մոտոցիկլիստները շարժիչներին ստիպում էին մռնչալ։
Լրացուցիչ աշխատանք
Համացանցից գտեք, թե որ երկրի քաղաքներից է Միլանը, ի՞նչ հետաքրքիր տեղեկություններ կարող եք գտնել այդ երկրի և քաղաքի մասին: Ո՞ր հայտնի մարդիկ են ծնվել այդ երկրում:
Միլանի մասին
Միլանը Իտալիայի խոշոր քաղաքներից է։ Համարվում է Եվրոպայի հինգերորդ ամնախոշոր քաղաքը։ Միլանը հայտնի է իր նորաձևության և կահույքի ցուցահանդեսով։ Այստեղ են գտնվում բազմաթիվ մշակութային հաստատություններ, ակադեմիաներ և համալսարաններ, թանգարաններ ու պատկերասհարներ։ Տարեկան Միլան է այցելում 8 միլիոն այցելու։ Միլանի թանգարաններում ներկայացված են հայտնի նկարիչ Լեոնարդո դա Վինչիի հիմնական աշխատանքները։ Միլանում է գտնվում “Լա Սկալա” օպերային թատրոնը։
273:3= 91
252:4=63
335:5=67
264:3=88
328:4=82
445:5=89
1568:4=392
2682:3=894
2245:5=449
1 հատը | 2 հատ | 5 հատ | 7 հատ | |
պաղպաղակ | 70 | 140 | 350 | 490 |
գաթա | 300 | 600 | 1500 | 2100 |
փքաբլիթ | 200 | 400 | 1000 | 1400 |
թխվածքաբլիթ | 400 | 800 | 2000 | 2800 |
կոնֆետ | 250 | 500 | 1250 | 1750 |
Մեկ տուփ հյութ | 550 | 1100 | 2750 | 3850 |
Որքա՞ն գումար է հարկավոր
Ա․Երեք պաղպաղակ, չորս փքաբլիթ, մեկ տուփ հյութ գնելու համար:
Լուծում
3×70+4×200+550=1560
Պատ․՝1560
Բ․ Վեց կոնֆետ, յոթ թխվածքաբլիթ, երեք գաթա գնելու համար։
Լուծում
250×6+7×400+3×300=5200
Պատ․՝5200
Գ․ Աղյուսակից օգտվելով՝ ինքդ կազմի՛ր նոր խնդիրներ։
Յոթ գաթա, երեք հյութ, հինգ պաղպաղակ
Լուծում
300×7+3×550+5×70=4050
Պատ․՝4050
Հինգ հյութ, վեց պաղպաղակ, երկու գաթա
Լուծում
5×550+6×70+2×300=3770
Պատ․՝3770
Ընտրեք որևէ հեքիաթ, կարդացեք և դուրս գրեք հինգ հատ առարկա, հինգ հատ հատկանշ, հինդ հատ գործողություն ցույց տվող բառ։ Այդ բառերով կազմեք հինգ հատ պարզ ընդարձակ նախադասություն։
ոսկի, գագաթ, գլուխ, բաղնիք, սեղան
Տաք-տաք, լույս, մութ, անպիտան, անհաղթ
կանչում, նստել, մորթել, տարեք, տալիս
Արմենը եկավ նստեց անպիտան սեղանի մոտ։
Մայրիկս ինձ կանչեց տաք-տաք բաղնիք։
Առյուծը մորթեց անհաղթ աքլորին։
Ես գրկեցի նստած կատվին։
Ոսկին մութ տեղը լույս էր տալիս։
42:2=21
66:3=22
75:5=15
92:4=23
844:4=211
396:3=132
825:5=165
665:5=133
Արև՛, արև՛, դու մեզնից
Երբ հեռացար դեպ հարավ,
Ձմեռն եկավ և ամեն ինչ
Հափշտակեց ու տարավ։
Աստված սիրես, էլ մի՛ գնար,
Մի՛ թողնիր մեզ քեզ կարոտ,
Քեզ կպատվենք, քեզ կգովենք
Միշտ՝ իրիկուն, առավոտ։
Որքան գոհ ենք, որ դու բերիր
Գարնան անուշ եղանակ,
Ա՜խ, երանի գարուն լինի
Տարին բոլոր ժամանակ։
Տես թե ինչպե՜ս փթթել են
Ծառ ու ծաղիկ, կանաչ խոտ,
Տես թե ինչպես տարածվել է
Ամենայն տեղ անուշ հոտ։
Քեզ են գովում թռչնիկները
Իրանց քաղցր դայլայլով,
Հովիվը իր մեղմ սրինգով,
Հողատն անուշ հոլովով։
Չէ՛, արև ջան, էլ չգնաս,
Էլ չթողնես մեզ կարոտ,
Գնա քնի՛ր գիշերները,
Առավոտը եկ մեզ մոտ։
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ես հասկանում եմ այսպես։
Ա՜խ, այնպես եմ ուզում որ, ամբողջ տարի գարուն լինի։
Արևը շատ ուրախացավ։ Նրանք իրար բացատրեցին, թե ինչ պետք է աներ ամեն մեկը։ Արևին դուր եկավ լուսնի գործը։ Իսկ լուսնին դուր եկավ արևի գործը և նրանք որոշեցին գործերով փոխվել։ Եվ արևը ամեն օր գիշերները արթնանում էր։
Ի՞նչ | Ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում |
Արև | գոհ են |
Գարուն | գովում են |
Ծառ | |
Ծաղիկ | |
Խոտ | |
Թռչնիկներ | |
Տարի |
Ա․ 432.521; 342.521; 300.412; 439.013; 50.212
50.212; 300.412; 342.521; 432.521; 439.013
Բ․ 309.528; 308.259; 380.529; 392.508
308.259; 309.528; 380.529; 392.508
Ա. Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի միավորը 0 է, հարյուր հազարավորը՝ 6, տասը հազարավորը՝4 իսկ մյուս թվանշանները՝ 5:
4 | 5 | 5 | 6 | 5 | 0 |
Բ. Գրի՛ր այն վեցանիշ թիվը, որի տասնավորը 8 է, հազարավորը՝ 2, , հարյուր հազարավորը՝ 9, իսկ մյուս թվանշանները՝ 6:
9 | 6 | 2 | 6 | 8 | 6 |
Հինգ հարյուր վաթսունյոթ հազար ութ հարյուր մեկ-567.801
չորս հարյուր հիսունհինգ հազար երկու հարյուր վաթսունութ — 455.268
երկու հարյուր հիսունվեց հազար ութ հարյուր քսանհինգ -256.825
վեց հազար յոթ հարյուր քսանմեկ -6721
քսանվեց հազար ութ հարյուր տասնմեկ -26.811
2 | 4 | 5 | 0 | 7 | 6 | 5 | 2 | 1 | 8 | |||||||
— | 1 | 0 | 0 | 8 | 0 | — | 5 | 4 | 1 | 4 | 8 | |||||
1 | 4 | 4 | 2 | 7 | 1 | 1 | 0 | 7 | 0 |
1)47
2)27
3)60
Ա․ Գաթա պատրաստելու համար տատիկը գնել է 4 տուփ կարագ։ Հաշվի՛ր, թե քանի կիլոգրամ կարագ է գնել նա՝ գիտենալով, որ 1 տուփ կարագի զանգվածը 500 գրամ է։
Լուծում
1)4×500=2000
Պատ․՝2կգ
Բ․ Շոկոլադ պատրաստելու համար մայրիկը գնել է 6 տուփ կակաո։ Հաշվի՛ր, թե քանի կիլոգրամ կակաո է գնել նա՝ գիտենալով, որ 1 տուփ կակաոյի զանգվածը 500 գրամ է։
Լուծում
1)6×500=3000
Պատ․՝3կգ
Գ․ 500 գրամ շաքարավազը 200 դրամ է։ Որքա՞ն գումար է հարկավոր
1 կգ շաքարավազ գնելու համար
Լուծում
200×2=400
Պատ․՝400
3 կգ շաքարավազ գնելու համար
Լուծում
200×3=600
Պատ․՝
Երկուսուկես կգ շաքարավազ գնելու համար
Լուծում
5×200=1000
Պատ․՝1000
1 | 9 | |||
x | 9 | 6 | ||
1 | 1 | 4 | ||
8 | 1 | 9 | ||
8 | 3 | 0 | 4 |
3 | 5 | |||
x | 8 | 6 | ||
2 | 1 | 0 | ||
4 | 1 | 8 | ||
4 | 3 | 9 | 0 |
7 | 0 | |||
x | 3 | 5 | ||
3 | 5 | 0 | ||
2 | 1 | 0 | ||
2 | 4 | 5 | 0 |
4 | 7 | |||
x | 6 | 8 | ||
3 | 7 | 6 | ||
2 | 8 | 2 | ||
3 | 1 | 9 | 6 |
66:3=60:3+6:3=20+2=22
66:2=60:2+6:2=30+3=33
46:2=40:2+6:2=20+3=23
48:4=40:4+8:4=10+2=12
64:2=60:2+4:2=30+2=32
848:4=800:4+40:4+8:4=200+10+2=212
844:2=800:2+40:2+4:2=400+20+2=422
555:5=500:5+50:5+5:5=100+10+1=111
396:3=300:3+90:3+6:3=100+30+2=132
Արան գնել է 4 մատիտ, իսկ Հայկը՝ 7 ։ Հայկը վճարել է 120 դրամով ավելի, քան Արան։Նրանցից յուրաքանչյուրը որքա՞ն է վճարել իր գնած մատիտների համար։
Լուծում
1)7-4=3
2)120:3=40
3)40×4=160
4)40×7=280
Պատասխան՝․Արա՝ 160, Հայկ՝ 280
Նարեն գնել է 3 գրիչ, իսկ Աննան՝ 8։ Աննան վճարել է 250 դրամով ավելի, քան
Նարեն։Նրանցից յուրաքանչյուրը որքա՞ն է վճարել իր գնած գրիչների համար։
Լուծում
1)8-3=5
2)250:5=50
3)50×3=150
4)50×8=400
Պատասխան՝․Նարե`150, Աննա`400
Կենդանիների վեճը
Ղազարոս Աղայան
Եզը, կովը և շունը վիճում էին միմյանց հետ և ամեն մեկը պնդում էր, թե՝ մեր տերը ամենից շատ ինձ է սիրում:
-Իհարկե նա ինձ ամենքիցդ շատ է սիրում,- ասում է եզը և գիտե՞ք ինչու համար: Նրա համար, որ ես եմ նրա արորն ու տափանը քաշում, ես եմ նրա համար անտառից փայտ բերում: Նա ինձ է լծում սայլին և իր ցորենը տանում ջաղաց, այնտեղ ալյուր շինում. հետո էլի ես եմ տանում քաղաք, ուր նա ծախում է այդ ալյուրը և իր տան համար առևտուր անում,երեխանց համար հագնելիք առնում: Ուրեմն, դուք ի՞նչ եք կարծում, ես որ չլինեի, նա ինչպե՞ս կարող էր ապրել:
-Այդ ճշմարիտ ես ասում,- ասաց կովը:- Բայց մեր տերն ինձ ամենքիցդ ավելի է սիրում, այդ նրա համար է, որ նա իմանում է, թե քեզ նման աշխատասեր ու ժրաջան եզնուկին ես եմ պահել մեծացրել: Այս մեկ: Մեկ էլ որ՝ նրա գերդաստանը իմ կաթով եմ պահում: Այն մածունն ու կարագը, այն սերն ու կաթը, այն եղն ու պանիրը, այն տաք-տաք թանե սպասը, որ ամեն օր խպշտում են, ո՞ւմ տվածն է: Տեսնո՞ւմ եք ուրեմն, որ եթե ես չլինեմ, բոլորը քաղցած կկոտորվեն:
-Դու էլ ես ճշմարիտ ասում, սիրուն կովիկ,- սկսեց շունը:- Ո՞վ կարող է ուրանալ քո լավությունը: Շատ անգամ ես ինքս էլ եմ մասնակից լինում քո տված անուշ թանին: Մեր տանտիկինը ամեն խնոցի հարելիս թանիցն ինձ բաժին է տալիս: Ով որ քո լավությունն ուրանա, երկու աչքով կուրանա: Ես շատ երախտագետ եմ, ոչ ոքի լավությունը չեմ կարող ուրանալ: Բայց գիտեք ինչ կա: Դուք մի նեղանաք, որ մեր տերն ինձ ամենքիցդ էլ շատ է սիրում. դրա համար մեծ պատճառ կա և ահա ասեմ, թե ինչ է դրա պատճառը…
Եվ շունն սկսեց մեկ-մեկ հաշվել, թե ինքն ինչ ու ինչ է անում: Ասած է, շունը որ հաչել սկսի, էլ չի դադարի: Այնքան հաչեց եզան ու կովի հետ, որ տերն իմացավ, գնաց նրանց մոտ, շան լեզվիցն ազատեց, ասելով. «Թող տուր դրանց, Բողար, դու չգիտե՞ս, որ ամենքդ էլ ինձ հարկավոր եք, ոչ մեկդ մյուսի արածը չեք կարող անել. այդ պատճառով էլ ես ամենքիդ էլ սիրում եմ, դուք էլ սիրեցեք միմյանց»:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ինձ համար տեքստում չկա անծանոթ բառ։
Կենդանիների տերը ուժեղ էր, բարի էր, հզոր էր, պաշտպանում էր իր կենդանիներին և չեր թողնում նրանց մի վատ բանի մեջ ընկնել։
Ես հավանեցի շանը, որովհետև շունը ամենաճիշտը ասաց։ Ե՛վ եզին, և՛ կովին ամեն ինչ բացատրեց, և իրոք շները պաշտպանում են իրենց տիրոջը և օգնում են մարդկանց, շները մարդկանց ամենալավ և ամենահավատարիմ ընկերներն են։